Τα τελευταία χρόνια το Ευρωπαϊκό μπάσκετ όλο και εντονότερα φαίνεται να προσπαθεί να “πλησιάσει” το NBA. Όχι μόνο σε επίπεδο ενεργειών marketing αλλά και σε ό,τι αφορά το καθαρά αγωνιστικό σκέλος του αθλήματος. Από τις αλλαγές στις διαστάσεις (μεγαλύτερη ρακέτα, μεγαλύτερο τόξο τριπόντου) μέχρι την φιλοσοφία στα σφυρίγματα των διαιτητών, τα πάντα μαρτυρούν μια άκρατη “αμερικανολατρεία” η οποία πλέον απειλεί να “αγγίξει” την καρδιά του ευρωπαϊκού μπάσκετ – την αναζήτηση πλεονεκτήματος μέσα από το σύστημα.
Μέχρι πριν την έναρξη του φετινού ευρωμπάσκετ υπήρχε μια γενική παραδοχή από όλους τους φίλους του αθλήματος. Κι αυτή ήταν ότι οι ομάδες “τακτικής” που βασίζουν το παιχνίδι τους στους καλούς αυτοματισμούς και το σωστό κοουτσάρισμα, ομάδες όπως η Ισπανία, η Ελλάδα, η Σερβία ή η Λιθουανία έχουν ένα πλεονέκτημα σε σχέση με τις ομάδες “ενστίκτου” όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Ρωσία που βασίζουν το παιχνίδι τους περισσότερο στο ατομικό ταλέντο και τα αθλητικά προσόντα. Μετά την φετινή διοργάνωση αυτό το στοιχείο (που αποτελεί στοιχείο του πυρήνα του ευρωπαϊκού μπάσκετ) τίθεται εν αμφιβόλω.
Όποιος παρακολούθησε αρκετούς αγώνες του φετινού Ευρωμπάσκετ σίγουρα θα διέκρινε μια αλλαγή 180 μοιρών στην νοοτροπία με την οποία οι διαιτητές σφύριζαν τα παιχνίδια. Το physical game πέρασε σε άλλο επίπεδο με αποτέλεσμα τα μούσκουλα να αποτελέσουν καθοριστικό παράγοντα. Ομάδες όπως η Ελλάδα που βάσιζαν το παιχνίδι τους στην αναζήτηση των μις ματς μέσα από το σύστημα έβλεπαν όλη την προσπάθεια που έκαναν επί 15-20 δευτερόλεπτα στην επίθεση (και που λογικά θα τους έδινε το πλεονέκτημα που έψαχναν) να καταρρέει από ένα ατιμώρητο χτύπημα στο χέρι, ένα σώμα που μπαίνει μπροστά εν κινήσει, ακόμα κι έναν αγκώνα ή ένα γόνατο που μπορεί να “μην επηρέασε την πορεία ή την ταχύτητα του παίχτη που έχει τη μπάλα” όμως επηρέασε το μυαλό του αφού είναι συνηθισμένος να ακούει σφύριγμα σε αυτές τις περιπτώσεις.
Συγχρόνως όποιος παρακολούθησε αρκετούς αγώνες σίγουρα θα έπιασε τον εαυτό του αρκετές φορές να λέει “βήματα” και “μεταφορά” και με έκπληξη να διαπιστώνει ότι δεν σφυρίχτηκε τίποτα. Όχι δεν είμαστε όλοι τρελοί. Απλά οι διαιτητές φαίνεται να έκαναν τα στραβά μάτια στον -αυστηρότατο μέχρι χθες- κανόνα για το πότε επιτρέπεται να σηκωθεί το σταθερό πόδι στο ξεκίνημα της ντρίμπλας και στο πότε θεωρείται ότι διακόπηκε η ντρίμπλα σε σχέση με την θέση της μπάλας στο χέρι. Για να μην αναφέρω καν πόσες φορές αναφωνήσαμε “φάουλ” και μετά με περιέργεια περιμέναμε το ριπλέι για να δούμε πως πέσαμε τόσο έξω στην αρχική μας εκτίμηση.
Είναι γεγονός λοιπόν ότι το ευρωπαϊκό μπάσκετ με γοργά βήματα προσπαθεί να αλλάξει ρότα. Και το ερώτημα που γεννάται είναι κατά πόσο είναι προς όφελος του αθλήματος αυτή η αλλαγή και αν τελικά είναι κάτι που “αναζητά” ο φίλαθλος. Προσωπικά αυτό το “νέο” ευρωπαϊκό μπάσκετ μου είναι αποκρουστικό. Θεωρώ ότι το μπασκετικό θέαμα ΔΕΝ συνίσταται σε καρφώματα και τάπες ούτε φυσικά σε ενέργεια που απελευθερώνουν τα φουσκωμένα μούσκουλα όταν τρακάρουν μεταξύ τους. Στα δικά μου μάτια το μπασκετικό θέαμα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την μπασκετική ευφυΐα. Θέαμα είναι η ασίστ που οδηγεί στο κάρφωμα και όχι το ίδιο το κάρφωμα. Θέαμα είναι η αντίληψη του παιχνιδιού από τον αντίπαλο ψηλό που προλαβαίνει να πάρει την σωστή θέση και να κάνει την τάπα και όχι η ίδια η τάπα. Το μπάσκετ για εμένα είναι ένα παιχνίδι οξυδέρκειας, αντίληψης και τακτικής.
Αντιλαμβάνομαι φυσικά ότι υπάρχει κόσμος που πιστεύει ότι θέαμα είναι το κάρφωμα. Και είμαι σίγουρος πως η FIBA πιστεύει στον απλοϊκό κανόνα “περισσότερα καρφώματα = περισσότερος κόσμος στο γήπεδο”. Δεν είμαι καθόλου πεπεισμένος όμως ότι αυτοί που αναζητούν τα καρφώματα θα αγαπήσουν το άθλημα. Και πολύ φοβάμαι πως αν συνεχίσουμε σε αυτόν τον δρόμο το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να φτιάξουμε ένα ευρωπαϊκό κακέκτυπο του αμερικάνικου μπάσκετ που τελικά θα μοιάζει τόσο περίεργο και αμήχανο όσο τα “defense, defense” που φωνάζουν οι Πολωνοί και οι Γερμανοί στα γήπεδά τους.
Ας αποδεχτούμε επιτέλους ότι το ευρωπαϊκό μπάσκετ είναι διαφορετικό άθλημα από αυτό που παίζεται στην Αμερική και αυτή η “φαντεζί” made in usa προβιά που προσπαθούμε να του φορέσουμε δεν του ταιριάζει καθόλου…